PS WPR 2023-27

LEADER/Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (RLKS)

Interwencja ukierunkowana jest na budowanie lokalnej tożsamości bazującej na aktywizacji społecznej i przy wykorzystaniu miejscowych zasobów w sposób zapewniający najlepsze zaspokojenie potrzeb społeczności wiejskich, w tym poprzez wykorzystanie wiedzy, innowacji i rozwiązań cyfrowych.

Wdrożenie interwencji polega na realizacji przez lokalne grupy działania (LGD) wybranych strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (LSR) na obszarach wiejskich.

Cele interwencji będą osiągnięte przez realizację operacji w następujących zakresach wsparcia:

1. rozwój przedsiębiorczości, w tym rozwój biogospodarki lub zielonej gospodarki poprzez:

• podejmowanie pozarolniczej działalności gospodarczej przez osoby fizyczne,
• rozwijanie pozarolniczej działalności gospodarczej;

2. rozwój pozarolniczych funkcji małych gospodarstw rolnych w zakresie tworzenia lub rozwijania:

• gospodarstw agroturystycznych,
• zagród edukacyjnych,
• gospodarstw opiekuńczych;

3. rozwój współpracy poprzez tworzenie lub rozwijanie krótkich łańcuchów żywnościowych;
4. poprawa dostępu do usług dla lokalnych społeczności, z wyłączeniem inwestycji infrastrukturalnych oraz operacji w zakresach wymienionych punktach 1 – 3;
5. przygotowanie koncepcji inteligentnej wsi;
6. poprawa dostępu do małej infrastruktury publicznej;
7. kształtowanie świadomości obywatelskiej o znaczeniu zrównoważonego rolnictwa, gospodarki rolno-spożywczej, zielonej gospodarki, biogospodarki, wsparcie rozwoju wiedzy i umiejętności w zakresie innowacyjności, cyfryzacji lub przedsiębiorczości a także wzmacnianie programów edukacji liderów życia publicznego i społecznego, z wyłączeniem inwestycji infrastrukturalnych;
8. włączenie społeczne seniorów, ludzi młodych lub osób w niekorzystnej sytuacji;
9. ochrona dziedzictwa kulturowego lub przyrodniczego polskiej wsi.

Przewiduje się większą niż dotychczas specjalizację i ukierunkowanie na osiągnięcie tylko najistotniejszych celów LSR.

Działalność gospodarcza powinna być wspierana jedynie w zakresie w jakim jest to zgodne z celami wskazanymi w LSR.

Z pomocy wykluczone są operacje:

1. obejmujące budowę lub modernizację dróg, targowisk, sieci wodno-kanalizacyjnych, przydomowych oczyszczalni ścieków,
2. dotyczące świadczenia usług dla rolnictwa.

Warunki dostępu operacji uzależnione są od:

• ukierunkowania interwencji (cele podejścia LEADER, cele interwencji oraz cele LSR),
• komponentu interwencji (Wdrażanie LSR albo Zarządzanie LSR),
• rodzaju operacji (klasyczna operacja, operacja w partnerstwie, projekt partnerski, operacja własna albo projekt grantowy),
• zakresu wsparcia.

Dla komponentu Wdrażanie LSR przewiduje się, w szczególności, następujące warunki dostępu:

• powiązanie wnioskodawcy z obszarem objętym LSR,
• przyczynianie się do realizacji LSR:

– weryfikowane poprzez osiągnięcie zakładanych wskaźników,

– rozumiane jako bezpośredni wpływ na realizację konkretnego przedsięwzięcia,

• legalność – zgodność projektu operacji z przepisami prawa,

Dodatkowo w przypadku:

• działalności gospodarczej – uzasadnienie ekonomiczne (uproszczony biznesplan),
• operacji dotyczących obiektów zabytkowych – zapewnienie, iż obiekt jest zabytkiem (np. wpisany do Rejestru zabytków lub ewidencji zabytków),
• operacji w partnerstwie oraz projektów partnerskich:
  – udział co najmniej 2 podmiotów,
  – realizacja wspólnego przedsięwzięcia,
  – dokument potwierdzający wolę współpracy co najmniej 2 podmiotów,
• operacji realizowanych w ramach tworzenia gospodarstw agroturystycznych:
  – koncepcja wdrożenia systemów jakości wiejskiej bazy noclegowej oraz rozwoju usług czasu wolnego i gospodarki doświadczeń,
  – przystąpienie do organizacji zrzeszającej kwaterodawców wiejskich nie później niż w dniu złożenia wniosku o płatność,
• operacji realizowanych w ramach tworzenia zagród edukacyjnych – koncepcja rozwoju usług czasu wolnego i gospodarki doświadczeń oraz przystąpienie do Ogólnopolskiej Sieci Zagród Edukacyjnych prowadzonej przez CDR O/Kraków nie później niż w dniu złożenia wniosku o płatność,
• w przypadku operacji realizowanych w ramach rozwijania zagród edukacyjnych oraz gospodarstw opiekuńczych – określenie standardu świadczonych usług oraz przedłożenie planu rozwoju tej działalności uwzględniającego m.in. rozszerzenie zakresu świadczonych usług lub podniesienie standardu świadczonych usług. Warunek ten stosuje się także do operacji realizowanych w ramach rozwijania gospodarstw agroturystycznych,
• w przypadku operacji realizowanych w ramach rozwijania pozarolniczej działalności gospodarczej, krótkich łańcuchów żywnościowych, gospodarstw agroturystycznych, zagród edukacyjnych oraz gospodarstw opiekuńczych – minimum roczne doświadczenie w prowadzeniu działalności w tym zakresie,
• w przypadku operacji realizowanych w ramach tworzenia lub rozwijania krótkich łańcuchów żywnościowych pomoc nie obejmuje kosztów związanych z produkcją rolną oraz przetwarzaniem produktów rolnych,
• w przypadku operacji realizowanych w ramach rozwijania krótkich łańcuchów żywnościowych – dostosowanie rozwiązań dotyczących wspólnej sprzedaży produktów prowadzonej w ramach istniejącego już łańcucha do zwiększonej liczby rolników w ramach tego łańcucha oraz poszerzenie asortymentu przedstawianej przez rolników oferty,
• w przypadku operacji realizowanych w ramach poprawy dostępu do małej infrastruktury publicznej kwalifikowalne są operacje niekomercyjne, których koszty całkowite nie przekraczają 1 mln euro.

Wsparcie na podejmowanie lub rozwijanie pozarolniczej działalności gospodarczej, tworzenie lub rozwijanie krótkich łańcuchów żywnościowych, gospodarstw agroturystycznych, zagród edukacyjnych oraz gospodarstw opiekuńczych przysługuje tylko raz w okresie realizacji Planu Strategicznego.

W przypadku uzyskania wsparcia na podejmowanie pozarolniczej działalności gospodarczej, tworzenie krótkich łańcuchów żywnościowych, gospodarstw agroturystycznych, zagród edukacyjnych lub gospodarstw opiekuńczych wnioskodawca może ubiegać się o wsparcie na rozwijanie tych działalności nie wcześniej niż po upływie 2 lat od wypłaty płatności ostatecznej w ramach operacji realizowanej w ramach podejmowania/tworzenia tych działalności.

Kto może otrzymać wsparcie

1. Wdrażanie LSR:

– osoby fizyczne, w tym wykonujące działalność gospodarczą,

– osoby prawne, w tym organizacje pozarządowe, jednostki sektora finansów publicznych, mikro- i małe przedsiębiorstwa lub LGD (w ramach projektów grantowych lub operacji własnych),

– jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną.

2. Zarządzanie LSR – LGD, których LSR zostały wybrane do realizacji.