Sady

„Edukacja w celu zachowania starych saksońskich i polskich odmian owoców w regionie przygranicznym”

Nazwa programu: Regionalny Program Operacyjny

Program Współpracy INTERREG  Polska – Saksonia 2014-2020

Beneficjent: Sӓchsische Landesstiftung Natur und Umwelt – Niemcy

Partner:   Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania-Partnerstwo Izerskie – Polska

Oś priorytetowa: Edukacja transgraniczna

Cele i rezultaty projektu: celem projektu jest inwentaryzacja, identyfikacja starych saksońskich i polskich odmian owoców , powstanie sadów modelowych , sadów żywych muzeów , szkolenia z zakresu szczepienia drzew, pielęgnacji sadów, ochrony sadów przed szkodnikami, przechowywania owoców, zastosowania owoców w kuchni, udostepnienie sadów dla mieszkańców i turystów. Zachowanie starych odmian na obszarze realizacji projektu.

Okres realizacji projektu: czerwiec 2019 do kwiecień 2021

Wartość projektu: 461691,80 Euro

Dofinansowanie z Unii Europejskiej: 85%

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Sachsische Landesstiftung Natur und Umwelt realizuje projekt pn. ,,Edukacja w celu zachowania starych saksońskich i polskich odmian owoców w regionie przygranicznym” w ramach programu Interreg Polska-Saksonia 2014-2020. Celem projektu jest kształcenie i szkolenie osób młodych i społeczeństwa w celu zachowania starych saksońskich i polskich odmian drzew owocowych oraz pokazanie ich wartości dla turystycznego i ekonomicznego rozwoju pogranicza.

Tradycyjne sady owocowe to charakterystyczne elementy otwartego krajobrazu kulturowego. Są to ważne biotopy, które łączą ze sobą obszary zamieszkałe, grunty orne i obszary leśne, i dzięki temu umożliwiają wymianę gatunków oraz ich przetrwanie. W istotnym stopniu dają również możliwość doświadczania przyrody oraz przyczyniają się do poprawy atrakcyjności regionu. 

Aktualne starania związane z objęciem ich ochroną, inicjatywy osób prywatnych, stowarzyszeń i zrzeszeń w celu uświadamiania, zachowania i spowolnienia postępujących strat oraz ich różnorodności gatunkowej i odmianowej, jednak nie były w stanie ich zatrzymać. Nadal spotykamy się z wycinką drzew owocowych starych odmian. Ze względu na konieczność pielęgnowania i wykorzystania niezbędnej wiedzy specjalistycznej, której właściciele prywatni i gminy najczęściej nie posiadają, ich ochrona i zachowanie są utrudnione. W obu krajach brakuje młodych specjalistów. W związku z tym celem projektu jest przybliżenie młodym ludziom „zielonej tematyki” i „zielonych zawodów” i przygotowanie dla nich odpowiednich ofert kształcenia i szkoleń. Rozdrobniona struktura tradycyjnych sadów oraz zbiór owoców wymagający dużo czasu i pracy  ogranicza ekonomikę gospodarowania i korzystanie z owoców z tradycyjnych sadów. W celu zwrócenia uwagi na wartość trzeba jednak szukać też innych dróg, np. turystycznych i w zakresie edukacji ekologicznej, należy również poprawić stopień zaangażowania społecznego.

W ramach projektu zostaną utworzone 3 sady modelowe, jeden sad jako muzeum, tam będą zgromadzone odmiany służące do pozyskiwania zrazów i prowadzone szkolenia dla mieszkańców z zakresu zakładania sadów, posadzone zostaną drzewa, które służyć będą okolicznym mieszkańcom i turystów. Drzewa zostaną opatrzone kodami QR co pozwoli odwiedzającym korzystać z aplikacji mobilnej, w której zawarte będą informacje o danym gatunku drzewa i jego owocach.  Przeprowadzone zostaną bezpłatne szkolenia i warsztaty dla osób zainteresowanych ochroną, pielęgnacją i szczepieniem drzew, przechowywaniem owoców oraz zakładaniem sadów owocowych. Przeprowadzona zostanie analiza odmian genetycznych drzew znajdujących się na naszym obszarze. Zebranie informacje posłużą do opracowania i wydania dwujęzycznego studium o starych odmianach polskich i saksońskich drzew owocowych.

Zapraszamy do współpracy wszystkie osoby zainteresowane tematem starych odmian drzew owocowych oraz  mieszkańców obszaru LGD a zwłaszcza powiatu lwóweckiego , lubańskiego   które są zainteresowane udziałem w projekcie i którzy posiadają na obszarze swoich posesji stare drzewa owocowe.

Jeśli jesteś ciekawy jakie gatunki jabłek rosną na Twoich drzewach, chcesz poznać ich odmiany i właściwości to zapraszamy do kontaktu!

Jeśli chcesz uzyskać więcej informacji lub nie możesz przyjechać osobiście zapraszamy do kontaktu:

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania ,,Partnerstwo Izerskie”

Ubocze 300, 59-620 Gryfów Śląski

Kom.  603 087 441

promocja@lgdpartnerstwoizerskie.pl

Propozycje modułów edukacyjnych 

Studium o odmianach

Prezentujemy Państwu długo wyczekiwane Studium o starych odmianach drzew owocowych zidentyfikowanych na naszym obszarze. Bardzo dziękujemy wszystkim za współpracę przy projekcie, w szczególności Panu Grzegorzowi Hodunowi za ogrom pracy włożony w założenie sadów modelowych oraz opracowanie studium i koncepcji wykorzystania tradycyjnych sadów.

Studium o odmianach_CALOSC

Studium o odmianach_Wersja_niemiecka_DE

KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA PROJEKT

W ramach projektu zaplanowaliśmy organizację konferencji, która podsumuje nasze dotychczasowe działania. Niestety w związku z pandemią i licznymi obostrzeniami zarówno po stronie polskiej jak i po stronie naszego niemieckiego Partnera – konferencja odbyła się 5 lipca 2021 w formie online na platformie ZOOM. Podczas wydarzenia nasze Stowarzyszenia jak i Lead Partnerem Stowarzyszenie LANu z Niemiec przedstawiło dotychczas zrealizowane działania i osiągnięte wskaźniki w ramach projektu. W konferencji wziął udział Pan Grzegorz Hodun z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicah, który przedstawił wyniki oceny pomologicznej dokonanej w 2019 i 2021 roku na obszarze LGD, a także wskazał kierunki wykorzystania sadów założonych w ramach projektu. Swoje prelekcje wygłosiły również Dr Ewelina Gudarowska z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, która opowiedziała o roli zadrzewień śródpolnych i przydrożnych oraz Dr Marta Czaplicka, która przedstawiła temat związany z gospodarowaniem wodą w ekologicznym sadzie. W konferencji udział wzięli uczestnicy z Polski i z Niemiec. 

KONFERENCJA ,,TRADYCYJNY SAD”

Serdecznie zapraszamy  na konferencję podsumowującą projekt pn. ,, Edukacja w celu zachowania starych saksońskich i polskich odmian owoców w regionie przygranicznym”, która odbędzie się 05.07.2021 r. o godz. 14.00, w formie online na platformie ZOOM.

Podczas spotkania wraz z naszym niemieckim Partnerem, zaprezentujemy działania jakie udało nam się do tej pory zrealizować w ramach projektu.

Podczas konferencji swoje prelekcje wygłoszą m.in.:

–  Dr Ewelina Gudarowska z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu –  ,,Rola zadrzewień śródpolnych i alei przydrożnych w krajobrazie wiejskim”

– dr Marta Czaplicka z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu – ,,Gospodarowanie wodą w ekologicznym sadzie tradycyjnym”

– Pan Grzegorz Hodun z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach – Sprawozdanie z oceny pomologicznej – prezentacja dawnych odmian jabłoni i gruszy z obszaru LGD oraz prezentacja długoterminowych koncepcji ochrony, pielęgnacji i wykorzystania sadów modelowych.

W przypadku zainteresowania udziałem prosimy o kontakt:

• telefoniczny:  603-087-441
• email:  promocja@lgdpartnerstwoizerskie.pl

Warsztaty z budowy domków dla owadów pożytecznych

Za nami kolejne zrealizowane działanie w ramach projektu. W Lubomierzu, Świeradowie i Grudzy odbyły się warsztaty dla dzieci i młodzieży z budowy domków dla owadów pożytecznych. Warsztaty poprowadziła Fundacja ,,Zielona Akcja”. Każda z grup wysłuchała prezentacji na temat zapylaczy i ich roli dla środowiska i gospodarki człowieka, a następnie przystąpiła do budowy domków. Domki zostaną usytuowane w założonych w ramach projketu sadach. 

Założenie sadu – aleje czereśniowe w Tarczynie

W ramach projektu zaplanowaliśmy założenie 3 sadów modelowych w Lubomierzu, Grudzy i Tarczynie. W zeszłym roku w Lubomierzu powstał sad, w którym rosną stare odmiany jabłoni, natomiast w Grudzy założyliśmy w tradycyjnej formie sad z jabłoniami i dosadziliśmy kilka odmian starych grusz.Wczoraj udało nam się założyć ostatni już sad w ramach projektu w miejscowości Tarczyn. Przy sadzeniu pomagali nam członkowie Fundacji OP Enheim. Tarczyn to wieś w Gmienie Wleń, która położona jest w otulinie Parku Krajobrazowego Doliny Bobru. Występuje tu wiele gatunków rzadkich i cennych roślin. Przed wojną przy drogach wiodących do Tarczyna rosły czereśnie tworząc aleje. Zależało nam na tym żeby odtworzyć te aleje, dlatego posadziliśmy wzdłuż dróg stare odmiany czereśni, które tworzą sad modelowy w formie aleji. 

Szczepienie drzew w sadach modelowych 

Sytuacja w kraju powoli się stabilizuje co daje nam zielone światło do dalszego działania!

W czwartek 6 maja udało nam się wraz z Panem Grzegorzem Hodunem zaszczepić pozyskanymi wcześniej zrazami ze starych odmian jabłoni rosnących na naszym obszarze, drzewka modelowe w sadzie w Lubomierzu i Grudzy oraz w banku genów w Świeradowie Zdroju. Obecnie pracujemy nad planami sadów, które niebawem znajda się na tablicach w każdym sadzie. 

Anegdoty i historyjki związane ze starymi drzewami owocowymi z obszaru LGD

W ramach projektu ,,Edukacja w celu zachowania starych saksońskich i polskich odmian owoców w regionie przygranicznym” stowarzyszenie chce wydać studium o odmianach, w którym znajdą się informacje o zidentyfikowanych na naszym obszarze starych odmianach drzew owocowych. Ponadto w studium chcemy zamieścić ciekawe historyjki i anegdoty związane ze starymi drzewami. Może u kogoś z Państwa rośnie drzewo, które zostało posadzone dawno temu z jakiejś ważnej okazji lub podczas jakiegoś wydarzenia, a może jakaś jabłonka pamięta wyjątkową historię miłosną i jest z nią kojarzona? Jesteśmy bardzo ciekawi Państwa historii! 

Dlatego zachęcamy do przesyłania anegdot, historii czy opowieści na adres email: promocja@lgdpartnerstwoizerskie.pl – mile widziane również zdjęcie drzewa! 

SZKOLENIE MODUŁ IV – SZCZEPIENIE DRZEW

Niestety w związku z pandemią i obostrzeniami wprowadzonymi przez rząd – szkolenia nie odbyły się w planowanych terminiach. Prawdopodobnie zostaną przesuniete na miesiąc lipiec. Będziemy Państwa informować e-mailowo lub telefonicznie. 

W przypadku jakichkolwiek pytań prosimy o kontakt pod numerem telefonu: 603-087-441

lub za pośrednictwem skrzynki email: promocja@lgdpartnerstwoizerskie.pl

Święto Sadowników i Winiarzy 18/10/2020 Ostritz

W przedostatni weekend października, Partner naszego projektu Stowarzyszenie LANu zorganizowało kolejna edycję święta sadowników – podczas wydarzenia odbywały się warsztaty, prelekcje i wykłady. Pośród klasztornych zabudowań St. Marienthal w Ostritz można odwiedzić stoiska z produktami ,,prosto z sadu”. Stowarzyszenie LGD Partnerstwo Izerskie było uczestnikiem tegorocznej edycji. Niestety w związku z pandemią i narastającą liczbą zakażeń nie mogliśmy zebrac grupy osób tak jak było to zaplanowane. Udało nam się zebrać produkty od lokalnych wytwórców i zaprezentować nasze regionalne stoisko, na którym można było zakupić miody, wyroby z lawendy oraz herbatki ziołowe.

Szkolenia III moduł

W dniach 9-12.10.2020 Stowarzyszenie zorganizowało kolejny moduł szkoleń w ramach projetu ,,Edukacja w celu zachowania starych saksońskich i polskich odmian owoców w regionie przygranicznym. Tym razem szkolenia poprowadził dla nas pan Grzegorz Hodun z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach. Szkolenia obejmowały tematykę związaną z przechowywaniem, przetwarzaniem i zbiorem owoców, zakładaniem sadów oraz oznaczaniem owoców. Podczas szkolenia uczestnicy mogli zapoznać się z zasadami oceny owoców oraz poznać odmiany jabłoni. Szkolenia zostały przeprowadzone z zachowaniem zasad reżimu sanitarnego. Dziękujemy wszystkim za udział. Kolejne szkolenia wiosną 2021 r. Zapraszamy do śledzenia naszej strony. 

DNI POMOLOGÓW BAD MUSKAU 18.09.2020 

OZNACZANIE OWOCÓW

W piątek 18 września Stowarzyszenie LGD Partnerstwo Izerskie brało udział w kolejnej edycji Dni Pomologów organizowanym przez niemieckiego Partnera Stopwarzyszenie LANu. Dzień rozpoczął się od wykładu na na temat omian roku i ich sadzenia, następnie Pan Grzgorz Hodun wprowadził uczestników w temat oznaczania odmian owoców i rozpoczęły się zajęcia praktyczne. Uczestnicy byli podzieleni na 3 grupy i pod okiem pomologów z  Niemiec, Czech i Polski uczyli się rozpoznawać i oznaczać odmiany. W Oranżerii przy Zamku Bad Muskau mogliśmy podziwiać wystawę dawncyh odmian owoców. W tym roku również zawieźliśmy zebrane od mieszkańców obszaru LGD jabłka i gruszki do oznaczenia, łącznie 84 próby owoców. Dodatkowo z naszego obszaru Pan Krzysztof Strzeliński zebrał owoce z terenu gminy Zgorzelec i przywiózł do oznaczenia 80 prób. W związku z tym, że prób było bardzo dużo na wyniki oznaczenia musimy jeszcze poczekać. Bardzo prosimy te osoby, które dostarczyły nam owoce, o cierpliwość. Jak tylko będziemy mieli wyniki od razu się z Państwem skontaktujemy. Poniżej krótka fotorelacja z wydarzenia.

OZNACZANIE OWOCÓW – DNI POMOLOGÓW w BAD MUSKAU 18-20.09.2020 r.

Stowarzyszenie LGD Partnerstwo Izerskie dnia 18.09.2020 r. będzie uczestniczyło w Dniach Pomologów w Bad Muskau. Podobnie jak w zeszłym roku i tym razem zbierzemy owoce i oddamy je do oznaczenia. Owoce zostaną poddane identyfikacji przez trzech pomologów z: Niemiec, Czech i Polski. Jeżeli jesteś posiadaczem drzew owocowych (jabłonie i grusze) i chcesz poznać nazwę odmiany owoców ze swojego sadu zapraszamy do biura LGD Partnerstwo Izerskie. Zbierzemy owoce i zawieziemy do identyfikacji. Owoce należy dostarczyć dnia 17.09.2020 w godzinach od 8.00 do 15.00.

Jak zebrać i przygotować owoce do identyfikacji?

1. Wybierz co najmniej trzy (lepiej pięć) dojrzałe (nie ponad dojrzałe) okazy owoców, wszystkie muszą być mocne i zdrowe. Owoce powinny być w dobrym stanie, ponieważ bardzo trudno jest wymienić uszkodzone, zniekształcone lub słabe okazy. Jeśli to możliwe, owoce powinny być dojrzałe i mieć charakterystyczny kształt i kolor. Kolor skórki owoców zależy częściowo od położenia na drzewie, dlatego unikaj bardzo zacienionych części lub przynieś owoce z różnych części drzewa.

2. Numeruj każdą odmianę alfabetycznie (jeśli wysyłasz więcej niż jedną) i przechowuj osobisty zapis, z której rośliny została pobrana. Jabłka i gruszki najlepiej numerować na skórze za pomocą długopisu lub stałego markera. NIE używaj lepkich etykiet, ponieważ mogą się poluzować. Alternatywnie do znakowania na owocach, zbierz je w torebce z materiałem ze wszystkimi informacjami. Lepiej nie używać szczelnych plastikowych toreb, aby uniknąć pleśni.

3. Dołącz jak najwięcej historii (na arkuszu oceny) o owocach i drzewach i wyraźnie oznacz imię i nazwisko właściciela, adres, kod pocztowy i numer telefonu lub adres e-mail.

4. Aby uniknąć uszkodzenia owoców w transporcie, zapakuj je w mocne pudełko z luźną gazetą, folią bąbelkową itp. NIE używaj pudeł, które wcześniej miały silny zapach lub ostre produkty, takie jak mydło, ponieważ mogą one maskować charakterystyczne aromaty i zapachy utrzymywane przez owoce. 

Zebrane owoce należy zapakować i opisać za pomocą karty karta do oznaczenia owocow. 

W przypadku pytań i wątpliwości zapraszamy do kontaktu:

Ubocze 300, 59-620 Gryfów Śląski

Kom.  603 087 441

promocja@lgdpartnerstwoizerskie.pl

Środkowoeuropejskie Dni Pomologów
„Orzechy, owoce jagodowe i wiele więcej“

18 – 20.09.2020 w Bad Muskau

W imieniu naszego niemieckiego Partnera zapraszamy na Dni Pomologów w dniach 18-19.09.2020 w Bad Musaku. Podczas wydarzenia zaplanowano znakowanie owoców oraz przeprowadzenie warsztatów z oznaczania, a także bardzo ciekawe prelekcje na temat różnych gatunków owoców i nie tylko. Poniżej w programie znajdują się wszystkie informacje. Ilość miejsc jest ograniczona. Prosimy o zgłaszanie się przy pomocy załączonego formularza rejestracyjnego. Fax: +49 351 81416-666; e-mail: Katrin.Schubert@lanu.sachsen.de

Ze względu na przepisy dotyczące higieny, liczba uczestników jest ograniczona do 30 w piątek i 50 w sobotę. Na wypadek, gdyby nie udało się utrzymać obowiązującego dystansu społecznego, należy zabrać ze sobą własną maseczkę. Obowiązują wymagania zgodnie z planem higieny LaNU.

Można przywieźć własne próbki odmian. W wydarzeniu będą uczestniczyli tłumacze.

Flyer_Pomologentage_2020_PL

Anmeldeformular Pomologentage 2020_pl

Realizacja kursów szkoleniowych – SADY

Za nami dwa intensywne i długie weekendy podczas, których zorganizowaliśmy 8 wydarzeń edukacyjnych dla społeczeństwa w ramach projektu ,,Edukacja w celu zachowania starych saksońskich i polskich odmian owoców w regionie przygranicznym” realizowanym z programu Interreg Polska – Saksonia. Szkolenia odbyły się w dniach od 24 lipca do 3 sierpnia w Uboczu, Lubomierzu, Gozdaninie, Zarębie i Henrykowie Lubańskim. Każdy dzień składał się z dwóch części teoretycznej i praktycznej w sadzie. Szkolenia poprowadziły Panie dr Ewelina Gudarowska i dr Marta Czaplicka – Pędzich z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Uczestnicy zapoznali się z zasadami pielęgnacji sadów, nabyli umiejętności cięcia letniego oraz poznali ekologiczne sposoby dbania o drzewa owocowe. Każda z osób miała również możliwość wysłuchania wykładu o okulizacji drzew owocowych i przećwiczenia indywidualnie dwóch sposobów okulizacji pod okiem prowadzących. Do dyspozycji uczestników były zakupione przez Stowarzyszenie LGD Partnerstwo Izerskie sprzęty robocze i narzędzia, w tym piły, sekatory i noże do okulizacji.

Serdecznie dziękujemy: właścicielom sadów, którzy udostępnili nam powierzchnie szkoleniowe,  wszystkim uczestnikom za aktywność i zaangażowanie oraz Paniom prowadzącym za ogrom przekazanej wiedzy i doświadczenia podczas szkoleń.

Jesienią planujemy realizację kolejnych modułów szkoleniowych w ramach projektu dlatego zachęcamy do śledzenia naszej strony internetowej.

KURSY SZKOLENIOWE – BRANŻA SADOWNICZA

Kolejnym działaniem jaki będziemy realizować w ramach naszego projektu jest cykl szkoleń, który podzielony został na 4 moduły:

I moduł – Pielęgnacja sadów i ekologia

II moduł – Okulizacja

III moduł – Zbiór i przechowywanie owoców

IV moduł – Szczepienie (przeszczepianie starych drzew)

Kursy podzielone będą na dwie części: teoretyczną (2 godziny) i praktyczną (2 godziny). Podczas kursów uczestnicy nabędą wiedzę związaną z pielęgnacją drzew owocowych, przycinaniem gałęzi, ekologiczną ochroną przed chorobami i szkodnikami, pobieraniem zrazów, szczepieniem, okulizacją, itp. Szkolenia prowadzone będą przez wykwalifikowaną kadrę z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Każda osoba uczestnicząca w spotkaniach otrzyma certyfikat. Udział w szkoleniach będzie bezpłatny, a ilość miejsc ograniczona (decyduje kolejność zgłoszeń). Niedługo udostępnimy państwu formularz zgłoszeniowy oraz harmonogram szkoleń. Wstępnie planujemy przeprowadzić Moduł I i II na przełomie lipca i sierpnia, Moduł III – przełom września i października oraz Moduł IV – marzec – kwiecień 2021.

Zachęcamy do śledzenia naszej strony internetowej oraz do kontaktu telefonicznego: 603-087-441 lub za pośrednictwem poczty elektronicznej: promocja@lgdpartnerstwoizerskie.pl

ZAŁOŻENIE TRADYCYJNYCH SADÓW MODELOWYCH NA OBSZARZE LGD!

W ramach projektu ,,Edukacja w celu zachowania starych saksońskich i polskich odmian owoców w regionie przygranicznym” zaplanowano utworzenie 3 sadów modelowych i jednego banku genów na wolnym powietrzu. Sady zostały założone w Świeradowie-Zdroju, Lubomierzu i w Grudzy. Niestety w związku z pandemią koronawirusa nie mogliśmy włączyć w sadzenie drzew dzieci i młodzieży szkolnej oraz mieszkańców jak to było pierwotnie planowane. Mamy jednak nadzieję, że te grupy będą mogły skorzystać z udziału w szkoleniach i innych działaniach jakie będziemy realizować w najbliższym czasie oraz podczas zakładania ostatniego sadu w Tarczynie, które zaplanowaliśmy we wrześniu tego roku. 

            Sady założono na podstawie planów jakie przygotował nam specjalista z dziedziny sadownictwa Pan Grzegorz Hodun. W sadach znalazły się następujące odmiany:

– Witos,

– Galloway Pepping,

– Zetka,

– Falchs Gulderling,

– Niezrównane Peasgooda,

– Reneta Kulona,

– Ananas Berżenicki,

– Kalterer Bohmer,

– Złotka Kwidzyńska,

– Antonówka Suw,

– Reneta Brownless,

– Anis,

– Hagedornapfel,

– Luikenapfel,

– Antonówka Półtorafuntowa,

– Weisser Winter Teffetapfel

– Kronselska

– Kosztela Żółta

– Szara Reneta

– Topaz

– Papierówka.

Na posadzonych drzewkach zostaną zaszczepione nasze lokalne stare odmiany, które zostaną zidentyfikowane i ocenione pomologicznie. Drzewka zostaną zabezpieczone przed zniszczeniem przez dzikie zwierzęta.

Sady służyć będą jako miejsca edukacji i są częścią wspólnej infrastruktury edukacyjnej.  Powierzchnie modelowe zostały wybrane w taki sposób, żeby nastąpiło możliwie dobre pokrycie regionu wsparcia powierzchniami modelowymi. Dla wszystkich, modeli zgodnie z jednolitym schematem, mają zostać opracowane koncepcje długoterminowej pielęgnacji i wykorzystania. Dla wszystkich powierzchni modelowych zostaną zakupione  w celu późniejszych działań edukacyjnych zestawy sprzętów roboczych, zgodnie z zapotrzebowaniem.

Drzewka starych odmian można zakupić w:

1. Gospodarstwie Sadowniczym Piotr Szymczak
Michrów 30
05-652 Pniewy 

tel: +48 888 117 826
e-mail: stareodmiany@gmail.com

2. Gospodarstwie Szkółkarskim Majkowscy

Żabin 63a,
07-440 Goworowo
Woj. Mazowieckie

E-MAIL: biuro@szkolkamajkowscy.pl
TELEFON: 606301722

Stare drzewostany czereśniowe i wiśniowe na obszarze LGD!

AKTUALIZACJA! 

Niestety w związku z pandemią koronawirusa i obostrzeniami nałożonymi przez rząd – nie udało nam się zrealizować poniższego działania. Informujemy zatem, że mamy nadzieję powrócić do tego w przyszłym roku na wiosnę. 

Drodzy miłośnicy owoców – w ramach projektu Interreg „Edukacja w celu zachowania starych saksońskich i polskich odmian owoców w regionie przygranicznym”,realizowanego we współpracy z niemieckim stowarzyszeniem LANu, mamy zadanie, w ramach którego chodzi o zewidencjonowanie w regionie Pogórza Izerskiego drzewostanów owocowych oraz starych odmian owoców. Z jednej strony chodzi o ewidencję samych drzewostanów, ich stanu pielęgnacyjnego itd., ale szczególnie poszukujemy jeszcze istniejących drzew starych odmian, które są zagrożone i mogą zostać utracone w najbliższej przyszłości. Obecnie chcielibyśmy zewidencjonować stare drzewostany czereśniowe i wiśniowe w naszym regionie.

Może są gdzieś jeszcze stare pojedyncze drzewa, które są cenne, a może nawet aleje oraz sady, które Państwo znacie i w których byłoby interesujące oznaczenie odmian?Stary oznacza tu lata 60-te lub jeszcze wcześniejsze. Nasadzenia po zmianach politycznych są najczęściej mało interesujące, ponieważ wtedy sadzono tylko asortyment standardowy – przynajmniej w Niemczech. Szczególnie interesujący przy oznaczaniu czereśni i wiśni oraz ich starych, regionalnych cech charakterystycznych, byliby „świadkowie czasu”, którzy mogliby o nich opowiedzieć. W związku z tym pytanie, kto
z Państwa zna jeszcze ludzi, którzy już wcześniej zajmowali się drzewami, pielęgnowali je
i wykorzystywali oraz znają związane z nimi historie? Także te historie chcemy zebrać
i byłyby one bardzo pomocne dla pani ekspert zajmującej się oznaczaniem czereśni i wiśni!

W tym roku będziemy mieli wsparcie pani dr Braun-Lüllemann przy przeglądaniu interesujących drzewostanów czereśniowych/wiśniowych.Oczywiście, musimy mieć informacje o istniejących drzewostanach, aby w czasie zbiorów móc przyjechać z panią ekspert do miejsc, w których odmiany nie są znane! W tym celu pilnie potrzebujemy Waszej pomocy, od miejscowych ludzi, którzy znają swój teren! Być może nie będzie możliwe oznaczenie wszystkich interesujących drzew w tym kontekście, ale aktualny spis jest z pewnością dobrą podstawą do dalszej pracy nad tym tematem w innych projektach! Dlatego bardzo będziemy się cieszyli z aktywnego udziału przy ewidencjonowaniu!

Pani Braun-Lüllemann przyjdzie podczas dojrzewania wczesnych odmian średnio-wczesnych lub późnych odmian wczesnych, 3 / 4 tydzień czereśniowy, mniej więcej między 7 a 15 czerwca. Wcześniejsze odmiany mogą być przechowywane jako próbki w lodówce.

Czereśnie kwitną. Kolejność dat kwitnienia w dużej mierze odpowiada kolejności zbiorów – bardzo pomocneprzy klasyfikacji czasu dojrzewania poszczególnych drzewbyłoby odnotowanie dat pełnego kwitnienia – informacje przybliżoneteż z pewnością pomogą. Słyszałam już, żewszystkie drzewa zaczęły kwitnąć prawie jednocześnie ze względu na ciepłą pogodę. Jeśli w danym miejscu są znane odmiany, bardzo pomocne byłoby również odnotowanie ich dat kwitnienia, ponieważ wtedy mogłyby służyć jako orientacja.
Z doświadczenia pani ekspert wynika, że najbardziej interesujące są odmiany wczesne.  

Mamy nadzieję na aktywny udział w poszukiwaniach! Prosimy o przekazanie tej prośby innym zainteresowanym, którzy mogliby pomóc nam w poszukiwaniach!

Jeśli macie Państwo pytania zachęcamy do kontaktu.

Spotkanie Partnerów i Grupy Roboczej 15.01.2020 r. 

Realizacja projektu ,,Edukacja w celu zachowania starych saksońskich i polskich odmian owoców w regionie przygranicznym” zakłada regularne spotkania Partnerów i Grupy Roboczej. W związku z tym 15 stycznia 2020 w Centrum Ekologicznym Natura 2000 ,,Izerska Łąka” odbyło się spotkanie z Partnerem projektu Stowarzyszeniem Sachsische Landesstiftung Natur und Umwelt, które reprezentowały Katrin Weiner, Silke Lesemann i Katrin Schubert.  W spotkaniu udział wzięli również przedstawiciele Uniwersytetu Przyrodniczego z Wrocławia – Pani Ewelina Gudarowska, Pani Marta Czaplicka i Pan Jan Krężel, Stowarzyszenie Bystry Strumień z Gozdanina reprezentowanym przez Pana Krzysztofa Strzelińskiego, Pani Dorota Marek – Dyrektor Stacji Kultury, Pani Katarzyna Rzeczkowska – reprezentująca Centrum Ekologiczne Natura 2000 ,,Izerska Łąka”, przedstawiciel Fundacji OP Enheim Pan Volkmar Umlauft oraz tłumacz Pani Karolina Larek-Drewniak. Podczas spotkania omówiono bieżące sprawy związane z projektem oraz kolejne etapy jakie będziemy wspólnie realizować. Podczas spotkania uczestnicy poznali się, wymienili doświadczeniami oraz zaplanowali dalsze działania związane z projektem. Na koniec Pani Katarzyna Rzeczkowska oprowadziła Gości po ,,Izerskiej Łące”, następnie odwiedziliśmy Czarci Młyn, gdzie o historii opowiedział nam Pan Karol Wilk.

,,Konferencja roczna na temat zachowania starych odmian owoców” 10-11.01.2020 r.

W ramach realizowanego przez nas projektu ,,Edukacja w celu zachowania starych saksońskich i polskich odmian owoców w regionie przygranicznym” w dniach 10-11 stycznia 2020 braliśmy udział w ,,Konferencji rocznej na temat zachowania starych odmian owoców”, która miała miejsce w Międzynarodowym Centrum Spotkań St. Marienthal w Ostritz. Podczas konferencji poruszano tematy związanie z ochroną i odmianami starych drzew owocowych. Wieczorem uczestnicy konferencji zapoznali się i zasmakowali regionalnego menu oraz degustowali lokalne destylaty owocowe. Stowarzyszenie LGD Partnerstwo Izerskie zaprezentowało swój udział w projekcie przedstawiając miejsca, w których zostaną założone sady modelowe oraz instytucje, które będą odpowiedzialne za utrzymanie i pielęgnację sadów. Swoją prezentację wygłosiła również Pani Katarzyna Rzeczkowska, która reprezentowała Centrum Ekologiczne Natura 2000 ,,Izerska Łąka”. Razem z nami udział w konferencji wzięło również Stowarzyszenie ,,Bystry Strumień”, którego reprezentantem jest pan Krzysztof Strzeliński.

Spotkanie partnerów i grupy roboczej – Ubocze 19.10.2019 r. 

W sobotę 19 października w siedzibie Stowarzyszenia LGD Partnerstwo Izerskie w Uboczu odbyło się spotkanie grupy roboczej i partnerów projektu ,,Edukacja w celu zachowania starych saksońskich i polskich odmian owoców w regionie przygranicznym” z panem Grzegorzem Hodunem z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach. Podczas spotkania zaprezentowano i omówiono cele, zadania i działania jakie będą realizowane do roku 2021 w ramach projektu. Na spotkaniu obecni byli przedstawiciele Gminy Świeradów-Zdrój, Stowarzyszenia Klasztor Lubomierz, Fundacji OP ENHEIM, Stowarzyszenia Bystry Strumień, Lawendy Izerskiej oraz Stowarzyszenia Razem Więcej. Dzień wcześniej Pan Grzegorz Hodun odwiedził miejsca, w których rosną stare drzewa owocowe, dokonał dokumentacji zdjęciowej, częściowej identyfikacji oraz pobrał z nich zrazy. Aktualnie czekamy na opracowanie, w którym zawierać się będzie opis naszych odmian.

Bad Muskau, 27-09-2019

Środkowoeuropejskie Dni Pomologów

,,Dzikie owoce i rzadkie gatunki owoców”

Bad Muskau 27.09.2019 r. 

Stowarzyszenie LGD Partnerstwo Izerskie w ramach realizacji projektu ,,Edukacja w celu zachowania starych saksońskich i polskich odmian owoców w regionie przygranicznym” uczestniczyło w Środkowoeuropejskich Dniach Pomologów w Bad Muskau w dniu 27 września 2019 r. Podczas tego dnia odbyły się bardzo ciekawe konferencje na temat dzikich i rzadkich gatunków owoców. Po konferencji niemieccy i polscy pomologowie oznaczyli przywiezione przez nas owoce. W sumie zebraliśmy 15 różnych gatunków jabłoni. Część z nich okazała się starymi odmianami.

O projekcie…

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Sachsische Landesstiftung Natur und Umwelt realizuje projekt pn. ,,Edukacja w celu zachowania starych saksońskich i polskich odmian owoców w regionie przygranicznym” w ramach programu Interreg Polska-Saksonia 2014-2020. Celem projektu jest kształcenie i szkolenie osób młodych i społeczeństwa w celu zachowania starych saksońskich i polskich odmian drzew owocowych oraz pokazanie ich wartości dla turystycznego i ekonomicznego rozwoju pogranicza.

Tradycyjne sady owocowe to charakterystyczne elementy otwartego krajobrazu kulturowego. Są to ważne biotopy, które łączą ze sobą obszary zamieszkałe, grunty orne i obszary leśne, i dzięki temu umożliwiają wymianę gatunków oraz ich przetrwanie. W istotnym stopniu dają również możliwość doświadczania przyrody oraz przyczyniają się do poprawy atrakcyjności regionu. 

Aktualne starania związane z objęciem ich ochroną, inicjatywy osób prywatnych, stowarzyszeń i zrzeszeń w celu uświadamiania, zachowania i spowolnienia postępujących strat oraz ich różnorodności gatunkowej i odmianowej, jednak nie były w stanie ich zatrzymać. Nadal spotykamy się z wycinką drzew owocowych starych odmian. Ze względu na konieczność pielęgnowania i wykorzystania niezbędnej wiedzy specjalistycznej, której właściciele prywatni i gminy najczęściej nie posiadają, ich ochrona i zachowanie są utrudnione. W obu krajach brakuje młodych specjalistów. W związku z tym celem projektu jest przybliżenie młodym ludziom „zielonej tematyki” i „zielonych zawodów” i przygotowanie dla nich odpowiednich ofert kształcenia i szkoleń. Rozdrobniona struktura tradycyjnych sadów oraz zbiór owoców wymagający dużo czasu i pracy  ogranicza ekonomikę gospodarowania i korzystanie z owoców z tradycyjnych sadów. W celu zwrócenia uwagi na wartość trzeba jednak szukać też innych dróg, np. turystycznych i w zakresie edukacji ekologicznej, należy również poprawić stopień zaangażowania społecznego.

W ramach projektu zostaną utworzone 3 sady modelowe, jeden sad jako muzeum, tam będą zgromadzone odmiany służące do pozyskiwania zrazów i prowadzone szkolenia dla mieszkańców z zakresu zakładania sadów, posadzone zostaną drzewa, które służyć będą okolicznym mieszkańcom i turystów. Drzewa zostaną opatrzone kodami QR co pozwoli odwiedzającym korzystać z aplikacji mobilnej, w której zawarte będą informacje o danym gatunku drzewa i jego owocach.  Przeprowadzone zostaną bezpłatne szkolenia i warsztaty dla osób zainteresowanych ochroną, pielęgnacją i szczepieniem drzew, przechowywaniem owoców oraz zakładaniem sadów owocowych. Przeprowadzona zostanie analiza odmian genetycznych drzew znajdujących się na naszym obszarze. Zebranie informacje posłużą do opracowania i wydania dwujęzycznego studium o starych odmianach polskich i saksońskich drzew owocowych.

Zapraszamy do współpracy mieszkańców obszaru LGD a zwłaszcza powiatu lwóweckiego , lubańskiego   które są zainteresowane udziałem w projekcie i którzy posiadają na obszarze swoich posesji stare drzewa owocowe.

Jeśli jesteś ciekawy jakie gatunki jabłek rosną na Twoich drzewach, chcesz poznać ich odmiany i właściwości to zapraszamy do kontaktu!

Owoce zostaną poddane analizie, którą dokonają polscy i niemieccy pomolodzy podczas ,,Środkowoeuropejskich Dni Pomologów”.

Możesz dostarczyć nam swoje owoce bezpośrednio do biura LGD do dnia 26.09.2019r. do godziny 15.00

30.03.2022 r. 

W Dniu 29 marca 2022r. realizując projekt „Edukacja w celu zachowania starych saksońskich i polskich odmian owoców w regionie przygranicznym ”w ramach programu INTERREG Polska Saksonia 2014-2020 Nr projektu PLSN.03.01.00-DE-0113/18.

Z udziałem młodzieży z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Lubomierzu oraz Zespołu  Szkół Licealno- Zawodowych w Gryfowie Śląskim, odbyło się szkolenie– warsztat:

Moduł szczepienie – zakładanie tradycyjnych sadów, szczepienie drzew, okulizacja które przeprowadzone zostało przez specjalistów z Instytutu Ogrodnictwa Pana Mirosława Sitarek i Grzegorza Hodun Instytut Ogrodnictwa – PIB w Skierniewicach. Młodzież mogła dowiedzieć się również o zachowanie dawnych odmian drzew owocowych. Uczestniczyć w praktycznych warsztatach szczepienia drzew owocowych w sadzie który został posadzony w ramach projektu. Instytut realizuje projekt :

„Zachowanie dawnych odmian drzew owocowych” w ramach realizacji obszaru 1 „Ochrona zasobów genowych roślin ogrodniczych”.

Zadanie Celowe 1.2 Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi „Zachowanie ex situ zasobów genowych ogrodniczych roślin użytkowych”. W ramach promocji projektu postanowiono nawiązać współpracę z szkołami aby zaprezentować ważne informacje dotyczące zachowania starych odmian drzew owocowych i uratowanie jeszcze tych, które można zachować.

W szkoleniu – warsztacie uczestniczyło 60 osób. Zajęcia były bardzo ciekawe, młodzież mogła zapoznać się z techniką szczepienia, pielęgnacji drzew owocowych , zakładania sadów.

Powinniśmy organizować w szkołach praktyczne zajęcia z różnych dziedzin aby poszerzyć wiedzę książkową.

Bardzo dziękujemy Dyrekcji szkół oraz nauczycielom za pomoc w organizacji przedsięwzięcia. Bardzo dziękujemy Panu dr hab. Mirosławowi Sitarek, prof. IO i Panu mgr inż. Grzegorzowi Hodunowi za ciekawe spotkanie i przekazanie praktycznej wiedzy. Mamy nadzieję że nawiązana współpraca będzie kontynuowana.